Są tacy pisarze, co do których czuję, że piszą dobrze, nie mam ich książkom właściwie nic do zarzucenia, a jednak nie trafiają do zaszczytnego grona moich ulubionych autorów. Nie ma chemii, nie iskrzy. Tak też było z Pilchem. Czytywałam jego książki, podobały mi się, ale nigdy nie udało im się mnie zachwycić. Nie obiecywałam więc sobie wiele po audiobooku z jego najnowszą powieścią beletrystyczną. Czy słusznie?

Można powiedzieć, że "Wiele demonów" to u Pilcha nic nowego, sam zresztą zauważa w jednym z wywiadów, że to "gra na sprawdzonym boisku"*. Rzecz dzieje się bowiem na jego rodzinnym Śląsku Cieszyńskim w latach pięćdziesiątych ubiegłego stulecia. Tuż przed Wigilią do Sigły wraca córka pastora Mraka, piękna Jula. Nie jest to jednak wydarzenie radosne, bowiem ku rozpaczy ojca, dziewczynie towarzyszy narzeczony- "gołodupiec" i, co gorsza, papista.

To wydarzenie staje się pretekstem do wielowątkowej opowieści, w której naszym przewodnikiem jest dowcipny i charyzmatyczny narrator. To właśnie ten małomiasteczkowy gawędziarz sprawia, że łatwo dać się ponieść historii, w której najważniejsze wydarzyło się, zanim zaczęła się sama opowieść. Obecność Juli przypomina bowiem Siglanom o nieobecności jej siostry, Oli, która pewnej nocy wyszła z domu i zaginęła bez śladu. Tym sposobem z powieści "luterańskiej" przechodzimy bezboleśnie w powieść "luterańsko-kryminalną". 

Wątek kryminalny nie jest tu jednak najważniejszy, choć stanowi oś, wokół której przeplatają się losy pozostałych mieszkańców miasteczka. Siłą rzeczy gawęda obfituje więc w dygresje, wybiega w przyszłość, by po chwili wrócić do minionych wydarzeń. Prawdziwy majstersztyk. W dodatku Pilch zasiedlił Sigłę niezwykle barwnymi postaciami, spośród których cudotwórca i prorok Fryc Moitschek tylko pozornie jest najbardziej oryginalny, a całość przywodzi na myśl delikatny realizm magiczny.

Największą zaletą tej książki jest  jednak doskonały styl. Została napisana pięknym językiem, który obfituje w charakterystyczne zdania powtarzające się jak refren. Autor tak umiejętnie gra składnią, że niemal widać przymrużenie oka, które towarzyszyło pisaniu i powinno się pojawić podczas lektury. Tej książki nie można bowiem czytać śmiertelnie poważnie. Kryje się w niej dobrotliwy żart z dobrze autorowi znanych małych miasteczek, w których współistnieją różne religie i ich wyznawcy ze swoimi nieszkodliwymi konfliktami.

"Wiele demonów" zasługuje na uwagę także jako audiobook. Zwłaszcza, że czyta go znakomity Jerzy Radziwiłowicz. Wprawdzie początkowo odrobinę mnie do siebie zraził, kiedy próbował czytać gwarą, najwyraźniej nie mając pojęcia o tym, jak się na Śląsku Cieszyńskim mówi, ale szybko zrezygnował z tego pomysłu. W efekcie przeczytał pięknie i bardzo dobrze całość zinterpretował.

O, jakże się myliłam, zakładając, że ta książka będzie co najwyżej dobra. Ona jest doskonała, takie książki lubię najbardziej, takie zapamiętuję i do nich właśnie wracam. Pamiętacie? Dziwiłam się kiedyś, że dobrej literatury nikt nie przynosi, mówiąc: musisz to przeczytać.
Otóż właśnie musicie to przeczytać!